قد و وزن استاندارد نوزاد در زمان تولد باید چقدر باشد؟
یکی از مهمترین فاکتورهای تاثیرگذار و تعیین کنندهی سلامتی نوزاد تازه به دنیا آمده، قد و وزن اوست. قد و وزن نوزاد اولین و بارزترین شاخصه در ارزیابی سلامت وی در بدو تولد است. عوامل مختلفی بر میزان قد و وزن نوزاد در حین تولد تاثیر دارد. برای مثال میتوانیم به تغذیه و رژیم غذایی مادر در زمان بارداری، ژنتیک، سبک زندگی و همینطور وضعیت جسمی و سلامتی مادر اشاره کنیم. در این نوشته همراه ما باشید تا به بررسی دقیق و مفصل علت اهمیت قد و وزن نوزاد در هنگام تولد پرداخته و به تمام عواملی که بر آن تاثیر دارند بپردازیم.
چطور ژنتیک بر قد و وزن نوزاد در زمان تولد تاثیر دارد؟
بدون هیچ شکی ژنتیک مهمترین و اصلیترین تاثیر را نه تنها بر قد و وزن نوزاد بلکه بر تمام جنبههای سلامتی و فیزیکی او خواهد داشت. برای مثال یکی از شایعترین تاثیرات ژنتیک بر نوزاد وجود یک کروموزم 21 اضافه است که سبب بروز اختلال سندروم داون در نوزاد میگردد. در ارتباط با ین اختلال در آندهای نه چندان دور به تفصیل صحبت خواهیم کرد و شما را با آن بیشتر آشنا میکنیم.
در این بخش به شما پیشنهاد میکنیم که بلاگ " چگونگی تشخیص سندروم داون در نوزاد " را حتما مورد مطالعه قرار دهید.
همانطور که میدانید ژنتیک نوزاد،نیمی از پدر و نمی دیگری از مادر تامین میشود. هر انسان ژنوم کاملا منحصر به فردی دارد که ممکن است انواع ژنهای مختلف به صورت غالب و یا مغلوب در آن وجود داشته باشد. برای مثال ممکن است یک مادر با چشمهای مشکی، ژن رنگ چشم آبی را در ژنوم خود به صورت مغلوب داشته باشد. این ژن ممکن است در طول تشکیل ژنوم نوزاد، از او به فرزند منتقل شده و نوزاد متولد شده دارای چشمان آبی شود.
این امر در ارتباط با ژنهای مرتبط با قد و فیزیک بدنی نیز کاملا صادق است. برای مثال اگر هم پدر و هم مادر نوزاد هردو قد بلند باشند، به احتمال بسیار زیادی، فرزند یا فرزندان آنها نیز قد بلند خواهند بود.
همینطور که میبینید ژنتیک واضحترین تاثیر را بر جسم و سلامت نوزاد دارد که قد و وزن او در هنگام تولد نیز از این قاعده مستثنی نیست.
آیا میشود قد و وزن نوزاد را پیشبینی کرد؟
شاید برایتان عجیب به نظر برسد که میتوان با استفاده از تکنولوژی و علم امروزی، نقشه کامل ژنوم نوزاد را حتی پیش از متولد شدن ترسیم کرد. برای پیشبینی کردن وضعیت سلامتی نوزاد با انجام تست های مختلف غربالگری که همگی مرتبط با نقشه ژنوم نوزاد هستند میتوانید متوجه امور مختلفی شوید. از اینکه آیا نوزاد شما دچار اختلال ژنتیکی یا بیماری خاصی است تا اینکه قد و وزن احتمالی او چقدر خواهد بود!
پزشکان در حال حاضر میتوانند با بررسی نقشه ژنتیکی و اطلاعاتی که در حین آزمایشات خود به دست آوردهاند، میزان رشد احتمالی نوزاد را در طول زمان تخمین بزنند. همین اتفاق کمک میکند تا پزشک بتواند هم برای مادر در دوران بارداری و هم برای نوزاد پس از متولد شدن یک رژیم غذایی مناسب و منسجم برپایهی نیازهای او طراحی و پیادهسازی کند تا اینگونه تمامی مواد مغذی، آلی و معدنی مورد نیاز نوزاد برای رشد و تکامل درست به سادگی به بدن او برسد.
مقاله پیشنهادی : غذای مناسب وزن گیری نوزاد
تاثیر رژیم غذایی مادر بر قد و وزن نوزاد هنگام تولد
در بخشی قبلی خواندیم که پزشک قادر است با بررسی ژنوم نوزاد و شرایط حال حاضر او، برنامه غذایی مناسب برای مادر حین بارداری تهیه کند. اما دلیل این موضوع چیست؟ مگر رژیم غذایی و سبک زندگی مادر چه تاثیری بر سلامت نوزاد دارد؟ جواب، 100 درصد. تک تک مواد غذایی که مادر حین بارداری مصرف میکند، میزان مواد معدنی و مغذی موجود در خون او، میزان فعالیت بدنی مادر در زمان بارداری، میزان مصرف دخانیات و یا الکل توسط وی و هر مورد دیگری که میتوانید فکرش را بکنید، مستقیما بر وضعیت جسمی و روحی نوزاد تاثیر مستقیم دارد.
دقیقا به همین دلیل است که میگوییم مادران عزیز باید در زمان بارداری کاملا مراقب سبک زندگی خود باشند چرا که اگر سالمترین ژن های ممکن را نیز به فرزند خود انتقال داده باشند باز هم یک سبک زندگی و رژیم ناسالم، سلامت نوزاد را به سادگی به مخاطره میاندازد.
برخی از مواد غذایی و معدنی برای یک رژیم سالم همواره لازم هستند. از مهمترین این مواد میتوان به پروتئین، ویتامین های مختلف علیاخصوص ویتامین A ، ویتامین D و ویتامین های گروه B اشاره کرد. در کنار این مورد هم به یاد داشته باشید که مصرف مواد غذایی غنی از اسید فولیک میتواند نقش بزرگی در سلامت نوزاد حین بارداری و تولد بازی کند.
مقاله پیشنهادی ما در این بخش : غذاهای غنی از آهن برای کودکان
تاثیر بیماری مادر بر قد و وزن نوزاد چگونه است؟
فکر میکنم خودتان دیگر کاملا متوجه اهمیت سلامتی مادر برای سلامتی نوزاد شده اید. از تغذیه گرفته تا سبک زندگی، به این موضوع پرداختیم که چه ارتباط تنگاتنگ و مستقیمی بین سلامت مادر و نوزاد در زمان بارداری وجود دارد.
موردی که لازم است به صورت جداگانه به بررسی آن بپردازیم، موضوع بیمار بودن مادر در زمان بارداری است. نکته حائز اهمیت این است که در این بخش ما در ارتباط با سرماخوردگی و یا حساسیت های مینور یا کوچک فصلی صحبت نمیکنیم بلکه موضوع بحث در این بخش بیماری سختتری است که ممکن است گریبان مادر را در زمان بارداری بگیرد.
برخی از این بیماریهای مادر در طول زمان بارداری ممکن است سبب بروز عارضه، اختلالات و یا حتی ناهنجاریهای گوناگونی در نوزاد شود. برای مثال اگر مادر در حین بارداری مبتلا به بیماری دیابت بارداری باشد، ممکن است نوزاد وی در هنگام تولد به اضافه وزن مبتلا باشد.
از طرف دیگر ابتلای مادر به بیماری های قلبی و عروقی، احتمال تولد نوزادی با کمبود وزن مفرط را افزایش میدهد.
در انتهای این نوشته توصیه میکنیم بلاگ " عوارض ناشی از کمبود وزن در کودک " را مطالعه کنید.